Bestuurders Twentse Transformatie geven een ‘GO’ voor de drie ontwikkeltafels.

24-05-2019 6564 keer bekeken

“Een olievlek waar je bij wilt horen”. “Als je het over visie hebt zijn wij het altijd snel eens, maar we willen de transformatie zodanig handen en voeten geven dat we morgen met de vernieuwde inzichten en werkwijzen aan de slag kunnen.

Dat het een olievlek wordt waar ook anderen graag bij horen.” Aldus een van de aanwezige wethouders op de bestuursbijeenkomst van 15 mei. Aan het eind kregen de projectleiders van de drie ontwikkeltafels een ‘GO’ voor hun aanpak. 

Twaalf aanbieders van jeugdhulp in Twente, alle 14 Twentse gemeenten, Gecertificeerde Instellingen* en een aantal samenwerkingsverbanden op het gebied van onderwijs waren bij elkaar om de opdrachten vast te stellen van de drie ontwikkeltafels jeugd. Met elkaar gaan zij aan de slag om een innoverende beweging in de jeugdzorg in Twente aan te slingeren. Het uiteindelijke doel is: ‘Jeugd in Twente groeit veilig op en ontwikkelt talenten. Jeugdigen opereren daarin zo zelfstandig mogelijk, maar ontvangen ondersteuning waar nodig.’ Het ministerie van VWS levert voor dit programma middelen uit het Transformatiefonds , als onderdeel van het landelijk Actieprogramma Zorg voor Jeugd.

Samen sterker

Het klinkt utopisch in een tijd van tekorten, bezuinigingen en een toenemende vraag naar jeugdzorg. Maar “als we blijven kijken naar elkaar en gevangen blijven in de constructen waar we deels zelf de oorzaak van zijn, dan gebeurt er niks” aldus een van de bestuurders. Ondertussen ervaren alle partijen rondom jeugdigen dat er pas echt verschil kan worden gemaakt als we samen optrekken, ondanks verschillen in belangen en posities. Juist daarom is het uniek dat we in Twente deze transformatie ook echt samen oppakken met alle betrokkenen.

Data geïnformeerd

Belangrijke basis onder de transformatieopgave zijn beschikbare en nog te genereren data. Vandaar dat de gezamenlijke bestuurders in gezamenlijkheid het Kennispunt Twente opdracht gegeven hebben om een startanalyse te maken en gedurende het hele proces de projecten te voorzien van relevante data. Alleen dan kan het potentiele effect van veranderingen meetbaar worden en komen we erachter wat de opbrengsten zijn, bijvoorbeeld in aantal jeugdigen die zware zorg nodig hebben, in de looptijd van zorgtrajecten maar hopelijk ook in het aantal trajecten die niet meer nodig zijn omdat potentiele problemen vroeger worden gesignaleerd en opgepakt. De startanalyse is hier te lezen.

Ontwikkeltafel 1: In Twente groeien jeugdigen op in hun eigen omgeving

In Twente zijn de afgelopen 20 jaar verschillende vormen van ambulante (gezins-) hulpverlening en deeltijdbehandeling ontwikkeld ter voorkoming van 24 uurs zorg en uithuisplaatsing. Daarnaast zijn 24 uurs voorzieningen afgebouwd en/of omgezet in ambulante hulp. Het doel is om kinderen en jongeren thuis te laten opgroeien en uithuisplaatsing te voorkomen. Uit de cijfers en ervaringen blijkt dat ondanks inzet op verandering er een toenemende vraag is naar Jeugdzorg met verblijf. Er is nog steeds behoefte aan de mogelijkheid om jongeren voor kortere of langere duur, buiten hun gezinssituatie behandeling, begeleiding en/of een veilige woonplek te bieden. Aan deze ontwikkeltafel staat de vraag centraal hoe we uiteindelijk kunnen realiseren dat in Twente alle kinderen en jongeren opgroeien in hun eigen omgeving op weg naar volwassenheid.

 

Annabet Jongkind is projectleider (a.jongkind@regiotwente.nl) en bestuurlijk trekkers zijn Pieter van Zwanenburg (gemeente Hof van Twente), Toine van de Broek (Karakter) en José Schilderinck van Ambiq.

Ontwikkeltafel 2: In Twente groeien kinderen veilig op

Kenmerkend voor Twente ten opzichte van het landelijke beeld, is dat er relatief veel jeugdigen een kinderbeschermingsmaatregel (jeugdbescherming/jeugdreclassering) hebben. In Twente is er in 15% van het totaalaantal jeugdzorgtrajecten sprake van een maatregel. Het landelijke gemiddelde is 10%. De keten gedwongen kader (jeugd) is een regionale keten, maar de afspraken met de organisaties verschillen per gemeente. Binnen de keten zijn veel gegevens beschikbaar, maar deze zijn versnipperd.

Regionale sturing door de keten

De wens is groot om de keten gedwongen kader regionaal en in gezamenlijkheid aan te sturen. Dat willen we doen op beleids- en managementniveau, maar ook op casusniveau.

We gaan een regionale, brede ketenmonitor opzetten. Voorbeelden van gegevens die we willen samenvoegen: duur van gehele proces dat cliënt doorloopt in deze keten, wachttijden, doorlooptijden, reden van een maatregel et cetera. Zo krijgen we inzicht in de gehele keten, kunnen we constateren wat, waar en wanneer het mis gaat, kunnen we trends ontdekken en kunnen we hierop inspelen.

Verder wordt een regionale werkwijze voor jeugdbeschermingstafels uitgewerkt en geïmplementeerd.  Aan een jeugdbeschermingstafel zit het gezin (inclusief kinderen, van 12 jaar of ouder) samen met de hulpverlener/regisseur (bijvoorbeeld de gemeentelijke toegang) en de professionals uit het gedwongen kader. Aan deze tafel kan in gezamenlijkheid bijvoorbeeld worden besloten over de noodzaak van een raadsonderzoek, een verlenging van een maatregel of de beëindiging van een maatregel en/of kan er een veiligheidsplan gemaakt worden. Voor het gezin is het plezierig om zelf bij dit overleg te zijn. Zij hebben zo zelf de regie, praten mee over hun eigen situatie en kunnen hun visie duidelijk maken. Daarnaast draagt de jeugdbeschermingstafel bij aan eenduidigheid binnen de keten.

 Scheiding en omgang

In ongeveer 60% van de cases bij de gecertificeerde instellingen is er sprake van scheidingsproblemen. In deze situaties weten we niet altijd wat we kunnen doen; er is te weinig bekend over wat werkt bij deze doelgroep. Soms lijkt de enige oplossing om de omgang met één van de ouders te verbreken.

Samen met het Twentse Platform Scheiding en Omgang gaan we kijken welke interventies het onderzoeken en uitvoeren waard zijn. We willen hierbij zeker niet alleen focussen op de uit de hand gelopen conflictscheidingen die terecht komen binnen de keten gedwongen kader. We willen in de breedte van het gehele veld kijken wat er nodig is om scheidende gezinnen te ondersteunen.

Passende hulp bij complexe problematiek

De Gecertificeerde Instellingen, Raad voor de Kinderbescherming, Veilig Thuis Twente en de gemeenten geven aan dat het leveren van maatwerk soms moeilijk is. Met name als het gaat om plaatsingen van jeugdigen met complexe problematiek binnen de specialistische hulp en de 24-uurs verblijfssettingen. Er is onvoldoende passende hulp/verblijf beschikbaar. Hierdoor wordt de looptijd van een kinderbeschermingsmaatregel langer.

Samen met deelnemers aan ontwikkeltafel 1 kijken we hoe we hier naar verbeteringen kunnen werken.

Ruth Driessen (r.driessen@regiotwente.nl ) is projectleider en bestuurlijke trekkers zijn Claudio Bruggink (gemeente Hengelo) en Peter Palsma (Jeugdbescherming Overijssel).

Ontwikkeltafel 3: Onderwijs- zorg

Op alle scholen zitten jongeren met een ondersteuningsbehoefte. Op sommige scholen heeft bijna iedere leerling een indicatie (80-90%); op andere scholen slechts enkelen (10%). Ook lijkt het aantal zorgaanbieders per school best groot. Samenwerking tussen het onderwijs, gemeenten en de zorg is nodig om tot goede ondersteuning van jongeren, ouders en leerkrachten te komen. Beide zaken staan centraal aan deze ontwikkeltafel. 

Natuurlijk weten allerlei professionals elkaar te vinden. Daarbij ontstaan vaak heel goede oplossingen. Maar we kunnen hen beter faciliteren als we ook op beleids- en bestuurlijk niveau werken aan een handiger speelveld. Door samen op zoek te gaan naar wat jeugdigen nodig hebben, praktische werkafspraken te maken en elkaars inzet te versterken. Het ontwikkelproces onderwijs-zorg is bedoeld om onderwijs, gemeenten en zorgpartijen te helpen om tot die samenwerking te komen.

De belangrijkste lijnen voor de komende tijd

Ten eerste willen kijken hoe we jeugdigen goede en meer passende ondersteuning kunnen geven. Het gaat dan om zaken als: op tijd de ondersteuningsbehoefte herkennen, snelheid in het organiseren van de ondersteuning en de ondersteuning ook richten op opvoeders en docenten.

Deze invalshoek heeft een individuele en curatieve insteek.

Ten tweede willen we onderzoeken hoe we met groepen jeugdigen op scholen zo kunnen omgaan dat het leidt tot een een verrijkt leef- en leerklimaat en daarmee tot minder schooluitval en zorg op individueel niveau.  Scholen hebben daar al wel aandacht voor, maar hier kunnen zij leren van elkaar en van andere professionals rondom de jeugdigen. Wat is er nodig als er in bepaalde klassen wel erg veel problemen spelen? Wat kunnen we doen als de ouderbetrokkenheid op bepaalde scholen erg laag is?

Gideon Sterkenburg (g.sterkenburg@enschede.nl) is projectleider en bestuurlijk trekkers zijn Roy de Witte (wethouder Tubbergen) en Harry Gerichhausen (lid college van bestuur SOTOG).

Meer informatie

Het programma heeft een looptijd van 3 jaar. We volgen de resultaten en lessen via deze website. Wilt u meer weten, dan kan dat via de drie projectleiders.

 

* Deze zijn door de overheid gecertificeerd om maatregelen in het kader van de jeugdreclassering en jeugdbescherming te mogen uitvoeren. 

 

Cookie-instellingen